De EC definieert grondstoffen als kritiek indien ze economisch belangrijk zijn en de aanvoer ervan in het gedrang kan komen. Een zekere toegang is een strategische kwestie voor de Europese Unie, zeker in het licht van de Europese Green Deal.

In 2020 heeft men 83 grondstoffen geanalyseerd en er uiteindelijk 30 geselecteerd. Bauxiet, lithium, titaan en strontium worden voor het eerst toegevoegd en helium verdwijnt uit de lijst. Belangrijk om te weten is dat de EC voor al haar prognoses uitgaat van klimaatneutraliteitsscenario’s voor 2050.

Het actieplan dat de EC nu voorlegt, bouwt verder op bestaande Europese strategieën en projecten zoals de Industriële Strategie, het nieuwe Actieplan Circulaire Economie en de European Battery Alliance. Dat valt ook duidelijk af te lezen in de 10 acties:

1. Lanceren van een door de sector gedreven Europese alliantie voor grondstoffen, aanvankelijk voor het vergroten van veerkracht en een open strategische autonomie in de waardeketen voor zeldzame aardmetalen en magneten;
2. Ontwikkelen van criteria voor duurzame financiering voor de mijnbouw-, winnings- en verwerkingssectoren;
3. Onderzoek naar en innovatie van kritieke grondstoffen met betrekking tot afvalverwerking, geavanceerde materialen en substitutie; ;
4. In kaart brengen van de potentiële toelevering van secundaire kritieke grondstoffen uit voorraden en afval in de EU, en haalbare terugwinningsprojecten identificeren;
5. Identificeren van winnings- en verwerkingsprojecten, investeringsbehoeften en verwante financieringsmogelijkheden in de EU die tegen 2025 operationeel kunnen zijn;
6. Ontwikkelen van deskundigheid en vaardigheden voor mijnbouw-, winnings- en verwerkingstechnologieën;
7. Inzetten van aardobservatieprogramma’s en teledetectie voor de exploratie van hulpbronnen, de operationele fase en het milieubeheer na sluiting;
8. Ontwikkelen van O&I-projecten voor de exploitatie en verwerking van kritieke grondstoffen om de milieugevolgen te beperken;
9. Ontwikkelen van strategische internationale partnerschappen en bijbehorende financiering ter waarborging van een gediversifieerde en duurzame toeleveringsketen;
10. Bevorderen van verantwoorde mijnbouwpraktijken door middel van het regelgevingskader van de EU en relevante internationale samenwerking.

De meeste van deze acties zullen de komende 2 jaar al worden afgerond of van start gaan. Het is dus belangrijk voor alle betrokken sectoren om zo snel mogelijk te beoordelen welke rol zij te spelen hebben binnen het actieplan.