Negatief advies Europese Commissie voor Belgische herstelbaarheids- en levensduurindex
De Europese Commissie (EC) heeft zich in een uitvoerig gemotiveerde mening negatief uitgesproken over de plannen van minister van Leefmilieu, Klimaat en Green Deal Zakia Khattabi inzake de invoering van een herstelbaarheids- en levensduurindex. Net zoals het VBO in een eerder artikel al benadrukte, wijst de Europese Commissie op de reeds bestaande en toekomstige Europese regelgeving aangaande productnormering. Een parallel Belgisch initiatief zou de interne marktwerking ondermijnen en biedt geen efficiënte stimulans voor meer duurzame producten.
Handelsbelemmeringen voorkomen
Het Technical Regulations Information System (ook wel de ‘TRIS-procedure’) werd in het leven geroepen om het creëren van belemmeringen op de interne markt te voorkomen. De procedure verplicht lidstaten ertoe de Europese Commissie op de hoogte te brengen van hun wetgevende initiatieven met betrekking tot technische voorschriften voor producten en diensten, zodat die initiatieven in het licht van EU-wetgeving geanalyseerd kunnen worden.
De Commissie heeft vastgesteld dat de ontwerptekst inzake een Belgische herstelbaarheids- en levensduurindex mogelijks een belemmering vormt voor het vrije verkeer van goederen.
Argumentatie Europese Commissie
De Commissie wijst erop dat de ontwerptekst minimumvereisten bevat voor producten zoals wasmachines, afwasmachines en elektronische beeldschermen die momenteel al binnen het toepassingsgebied vallen van bestaande geharmoniseerde voorschriften. De voorgestelde Belgische index is daardoor in ieder geval voor die producten in strijd met het bestaande Europese kader.
Voor andere producten opgenomen in het wetsontwerp gelden er momenteel nog geen – of in mindere mate – herstelbaarheidseisen, maar zullen die in de nabije toekomst op Europees niveau worden ingevoerd. Met name de eisen inzake ecologisch ontwerp voor smartphones en tablets bevinden zich in een vergevorderd stadium van voorbereiding.
Meer algemeen benadrukt de Commissie dat elke nationale maatregel afgetoetst moet worden aan het principe van het vrije verkeer van goederen. De verplichting om een Belgische herstelbaarheids- en levensduurscore te berekenen en de consument daarover te informeren, als voorwaarde om producten op de Belgische markt te brengen, beperkt de handel en zou daarom in strijd kunnen zijn met dat principe.
Gevolgen
Lidstaten zijn verplicht rekening te houden met een uitvoerig gemotiveerde mening van de Europese Commissie en moeten daarop reageren. België moet toelichten welke stappen het zal zetten in antwoord op de opmerkingen van de Commissie. Indien België zomaar aan deze opmerking voorbijgaat, kan de Commissie een inbreukprocedure opstarten op grond van artikel 258 VWEU.
VBO – De Europese Commissie bekrachtigt het standpunt dat het Europese kader voor productnormering moet worden gevolgd. Enkel een uniforme Europese score kan duidelijkheid brengen, zowel voor consument als onderneming, en biedt garanties op een sterke transitie naar meer duurzame producten.
