De voorgestelde regels zouden de lidstaten ertoe verplichten wetgeving in te voeren die bedrijven aansprakelijk stelt voor schendingen van mensenrechten en milieunormen in hun hele waardeketen.

Dat zou betekenen dat een onderneming een zorgplicht moet vervullen ten aanzien van haar leveranciers en klanten, en ook verantwoordelijk kan worden gesteld voor de manier waarop haar producten worden gebruikt en verwijderd.

De richtlijn zal dus indirecte gevolgen hebben voor alle ondernemingen die zakendoen met bedrijven die onder het toepassingsgebied van de richtlijn vallen.

In dat verband zullen heel wat kmo’s ook een zorgplicht moeten vervullen, en dat brengt een reeks extra administratieve lasten met zich mee.

Om hen te helpen zich op hun toekomstige verplichtingen voor te bereiden, heeft het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO) een handleiding/toolkit opgesteld, speciaal voor kmo’s.

Het instrument bestaat uit twee delen.

Ten eerste stelt het de deelnemende ondernemingen in staat zelf hun verwachtingen ten aanzien van hun betrokkenheid bij risico's (mogelijke negatieve gevolgen van bedrijfsactiviteiten voor de mensenrechten of het milieu) te beoordelen, alsook de mate waarin ze bereid zijn aan die verwachtingen te voldoen.

Ten tweede kunnen bedrijven aan de hand van de toolkit een online handboek invullen. Daarin worden de begrippen risico, toeleveringsketen en zorgplicht toegelicht en krijgen ondernemers inzicht in hoe hun bedrijf zich tot die risico's verhoudt. Daarnaast ontdekken ze ook de positieve gevolgen die uit de verplichtingen van de toekomstige richtlijn kunnen voortvloeien.

Aan het eind van de oefening zal de onderneming twee ‘template’-documenten (Word & Excel) hebben ingevuld met de basiselementen van een due diligence-plan, elementen die in de loop van de tijd kunnen worden aangevuld en ontwikkeld.

Het instrument is geschikt voor alle bedrijven, maar stelt ook de ontwikkeling van sectorspecifieke richtsnoeren voor.

Via hun sectorfederaties Fevia en Agoria hebben de sectoren van de voedingsmiddelen en de technologische industrie de oefening al aangevat. Er is een reeks sectorspecifieke richtsnoeren beschikbaar of in voorbereiding. Op die manier zullen de betrokken ondernemingen meer duidelijkheid krijgen over de toekomstige zorgplichteisen.

Foto ©belga