Voor alle duidelijkheid: België speelt een niet te onderschatten rol in Europa. Een rol als stichtend land van wat later de Europese Unie zou worden. Als land dat altijd op zoek gaat naar het compromis. De rol die we spelen is ook het resultaat van een lange traditie, een pro-Europees credo en een goed geoliede machine.

Als we de invloed van ons land echter vergelijken met die van andere Europese landen stellen we vast dat het nog beter kan. Bovendien gooiden de uitbreiding van de EU en het vertrek van het Verenigd Koninkrijk het machtsevenwicht enigszins om.

Kortom, tal van interne en externe factoren hebben een impact op onze invloed en op de manier waarop we die uitoefenen. Daarom formuleert het VBO 12 aanbevelingen die niet focussen op de inhoud van het Europese beleid, maar wel op de verschillende stappen in het besluitvormingsproces, zowel op Belgisch als op Europees niveau.

Meten is weten

Onze eerste aanbevelingen betreffen de fase waarin de standpunten die België op Europees niveau verdedigt worden uitgewerkt. Ons land heeft er baat bij zijn defensieve en offensieve belangen duidelijker te identificeren en de impact van nieuwe EU-wetgeving op onze economie systematisch te meten. Bovendien zouden de ondernemingen moeten worden geraadpleegd over hun prioriteiten of bezorgdheden bij elk nieuw Europees initiatief. 

Wanneer een echt ‘Belgisch netwerk’?

Onze aanbevelingen hebben ook betrekking op de manier waarop ons land zijn standpunten verdedigt op Europees niveau. Het klopt dat onze middelen en onze invloed als kleine lidstaat niet onbeperkt zijn. Maar er is nog verbetering mogelijk. We moeten situaties vermijden waarin ons land zich in Europese debatten, bij gebrek aan intra-Belgische consensus, moet onthouden of zich moet beperken tot enkele algemeenheden. Ons land zou ook aan invloed winnen als we een echt ‘Belgisch netwerk’ creëren binnen de ‘Europese bubbel’. Dat wil zeggen: meer informele contacten tussen de Belgen die de Europese dossiers volgen in overheidsdiensten, Europese instellingen en het bedrijfsleven. Onze Europese partners aarzelen ook niet om hun nationale connecties uit te spelen. We pleiten er ook voor om meer in te zetten op overleg met gelijkgezinde landen die dezelfde prioriteiten stellen.

Op naar een optimale omzetting

Ten slotte hebben onze aanbevelingen betrekking op wat er in België moet gebeuren nadat Europa een besluit heeft genomen. De kwaliteit van de uitvoering van die besluiten heeft een grote impact op onze ondernemingen. Als ze niet correct worden geïmplementeerd, kunnen onze ondernemingen de positieve gevolgen van de Europese harmonisatie niet ondervinden. Integendeel, ze ondermijnen dan hun concurrentiekracht. Om dat te vermijden is het belangrijk om de manier waarop Europese richtlijnen worden omgezet in Belgisch recht te optimaliseren. Dat wil zeggen: ze binnen de vastgestelde termijn omzetten, en dat zonder aan ‘gold-plating’ te doen, dus zonder verder te gaan dan in de Europese tekst werd bepaald. De richtlijnen moeten in alle gewesten van het land op dezelfde manier worden omgezet. Dat is belangrijk als je weet dat 40% van de werknemers in de privésector in een onderneming werkt die in minstens twee gewesten actief is.

“Gezien de impact van EU-wetgeving op onze ondernemingen is het van essentieel belang dat België zijn belangen op Europees niveau nog doeltreffender verdedigt”

Dat was een korte samenvatting van enkele voorstellen die het VBO doet in zijn Manifest voor een sterker België in Europa. De toepassing ervan zal van iedereen inspanningen vergen en het VBO staat klaar om zijn bijdrage te leveren. Dat blijkt uit de organisatie van dit evenement, dat bedoeld was om mogelijke pistes te bestuderen om de situatie te verbeteren en om ‘de troepen te mobiliseren’ met het oog op het Belgische voorzitterschap van de Raad in de eerste helft van 2024.

> Klik hier voor de openingsspeech van Pieter Timmermans