De Europese wetgever heeft de toegang tot het UBO-register zeer breed opengesteld. Voor vennootschappen kan iedereen die informatie inkijken en aldus kennisnemen van bepaalde persoonsgegevens van UBO’s. Recent diende het Europees Hof van Justitie te oordelen of die patrimoniale transparantie grenzen kent. En het hoogste Europese gerechtshof beantwoordde die vraag positief in haar arrest van 22 november 2022.

Het Hof van Justitie oordeelt in dat arrest dat de bestaande regeling, die lidstaten verplicht publieke en ongelimiteerde toegang te verlenen tot de gegevens van UBO’s van vennootschappen, strijdig is met het recht op privéleven en de bescherming van persoonsgegevens, zoals beschermd door de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Het Hof merkt daarbij op dat de mogelijke gevolgen van een eventueel misbruik van persoonsgegevens worden verergerd door het feit dat die gegevens, zodra publiek beschikbaar, gemakkelijk kunnen worden opgeslagen en verder kunnen worden verspreid.

Hoewel het Hof van Justitie erkent dat de doelstelling van het UBO-register een doelstelling van algemeen belang vormt, gaat de automatische en ongelimiteerde toegang van de leden van de bevolking tot het UBO-register verder dan wat passend, strikt noodzakelijk en evenredig is om het beoogde doel te bereiken. Dat is anders voor overheden en kredietinstellingen (die ter zake specifieke verplichtingen hebben).

Met dat arrest brengt het Hof van Justitie de Europese wetgever terecht in herinnering dat het doel de middelen niet heiligt. Ook transparantie kent (juridische) grenzen. En gelukkig maar.    

De gevolgen van het arrest laten zich onmiddellijk voelen doorheen de Europese Unie. In meerdere landen werd de publieke toegang tot het UBO-register afgesloten. Ook in België, waar de toegang van leden van het grote publiek tot het UBO-register werd opgeschort, in afwachting van een oplossing die de lessen van het Hof van Justitie in de praktijk brengt.

Foto ©belga