Mogelijkheid om sinds 19/12/2022 een voorschot toe te kennen bij overheidsopdrachten
Het conflict in Oekraïne heeft geleid tot aanzienlijke prijsstijgingen voor een reeks eindproducten, halffabrikaten en grondstoffen (zoals energie, aluminium, koper, staal enz.), wat heeft bijgedragen tot de recente liquiditeitsproblemen die vele opdrachtnemers hebben ondervonden.
Een koninklijk besluit voorziet in de toekenning van een voorschot in het kader van de uitvoering van overheidsopdrachten, omwille van de economische crisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne (BS 9/12/2022). Het doel van die tekst is de aanbesteder in staat te stellen zijn opdrachtnemer te ondersteunen door een voorschot toe te kennen dat zijn financieringsproblemen kan oplossen.
Opgelet, het gaat slechts om een mogelijkheid (geen verplichting) voor de aanbesteder om een voorschot van maximaal 20% van het oorspronkelijke opdrachtbedrag, inclusief btw, toe te kennen aan de opdrachtnemer.
Die mogelijkheid bestaat sinds 19 december 2022 (datum van inwerkingtreding van het koninklijk besluit) voor alle opdrachten, d.w.z. opdrachten die nog moeten worden opgestart, opdrachten waarvoor de plaatsingsprocedure lopende is, en opdrachten die reeds worden uitgevoerd:
- voor opdrachten die reeds zijn aangevat en voor opdrachten die reeds in uitvoering zijn, kan die mogelijkheid op schriftelijk verzoek van de opdrachtnemer worden toegepast, zelfs indien de opdrachtdocumenten daarin niet voorzien;
- voor opdrachten die op de datum van inwerkingtreding van het besluit nog van start moeten gaan, kan de aanbesteder alleen een voorschot toekennen indien hij dat in de opdrachtdocumenten heeft voorzien (in dat geval moet hij het voorschot toekennen).
Een dergelijke mogelijkheid is een nogal opmerkelijke uitzondering op de gebruikelijke, veel beperkendere, regels in de wetgeving inzake overheidsopdrachten.
De procedures voor het verrekenen van het voorschot met toekomstige betalingen en de procedures voor het indienen van het verzoek om betaling van het voorschot door de opdrachtnemer zijn in het koninklijk besluit vastgesteld.
De bij het koninklijk besluit ingevoerde maatregelen zijn echter tijdelijk. De toekenning van een dergelijk voorschot zal niet meer mogelijk zijn voor opdrachten die zullen worden bekendgemaakt of waarvoor de uitnodiging tot het indienen van een aanvraag tot deelneming of een offerte op 31 december 2023 nog moet worden verstuurd. Voor opdrachten waarvoor de plaatsingsprocedure op die datum reeds loopt of die datum reeds in uitvoering zijn, zal de toekenning van voorschotten na 31 december 2023 wel nog mogelijk zijn.
Photo ©belga