Loonakkoord Vivaldi-regering: verkeerd signaal en onvoldoende antwoord op de competitiviteitscrisis
Maandagmiddag bereikte het kernkabinet van de federale regering een akkoord over een bemiddelingsvoorstel rond de welvaartsenveloppe en de loonnorm. Na een eerste lezing van de teksten stellen we jammer genoeg vast dat de Vivaldi-regering het krimpende concurrentievermogen van onze bedrijven slechts in beperkte mate aanpakt.
Positieve noot …
Laten we beginnen met een positieve noot: het is goed dat de loonnorm op nul procent wordt verankerd. Met een verlies aan concurrentievermogen van 5,7% t.o.v. de buurlanden is dat het minste wat moest gebeuren. Zo vermijden we de organisatie van een algemene en structurele loonkostenstijging voor de Belgische economie.
Ook de verdeling van de welvaartsenveloppe stuurde het kernkabinet terecht bij. In vergelijking met twee jaar geleden zal een kleinere proportie van de welvaartsenveloppe naar de werkloosheidsuitkeringen gaan. Het budget dat hierdoor vrijkomt, zal worden gebruikt om de minimumlonen te verhogen. Zo wordt werken meer beloond dan niet-werken. Een stap in de goede richting dus.
Maar aan de oplopende concurrentiehandicap t.o.v. de buurlanden, opnieuw richting 16%, wordt niets gedaan. Een grote teleurstelling die ons land op termijn zwaar dreigt aangerekend te worden.
… in een slecht klinkende symfonie
De ontgoocheling is groot omdat de regering met het verzoeningsvoorstel de verkeerde signalen uitstuurt:
- Blijkbaar geldt binnen de regering de regel: hoe dieper de competitiviteitscrisis, hoe hoger de toegelaten premies. We beleven de diepste concurrentiecrisis in decennia die ongetwijfeld impact zal hebben op de jobcreatie, en toch wordt het maximumbedrag voor eenmalige premies verhoogd t.o.v. de coronapremie van maximum 500 euro vorig jaar. Het feit dat men een onderscheid tussen hoge winsten en uitzonderlijk hoge winsten wil maken, is een kapstok waaraan sommigen zich kunnen vastklampen, maar verdwijnt volledig in de beeldvorming en in de eisenbundels van de vakbonden.
- Enerzijds maakt de regering uitzonderingen op de loonwet mogelijk voor een beperkt aantal beter presterende bedrijven. Anderzijds worden voor de overgrote meerderheid van de bedrijven in crisismodus geen uitzonderlijke maatregelen voorzien. De huidige competitiviteitscrisis verantwoordt vandaag meer dan ooit een aanpassing van de jobvernietigende automatische loonindexering.
- De structurele loonkostenontsporing wordt totaal niet afgeblokt. De ‘tijdelijke’ lastenverlaging gedurende de eerste zes maanden in 2023 is een welgekomen zuurstofbubbel om een tijdelijk cashflowprobleem te helpen oplossen, maar brengt structureel geen zoden aan de dijk omdat de loonlasten vanaf 1 juli 2023 opnieuw stijgen.
Terwijl het overgrote deel van de bedrijven de kostenexplosie niet of ternauwernood kan verteren, geeft de regering met dit bemiddelingsvoorstel het signaal dat het allemaal niet zo erg is als het wel lijkt. Wie krijgt dat nog uitgelegd aan bedrijfsleiders die in januari een indexering van meer dan 10% moeten opvangen, tegelijk met bijzonder hoge energiekosten worstelen en aankijken tegen een loonkostenhandicap van 16%. Het wordt met andere woorden voor ondernemingen nog moelijker om zonder kleerscheuren door deze crisis te komen.
“Bemiddelingsvoorstel is pyrrusoverwinning: op korte termijn kan men hoge premies bedingen, op lange termijn gaan jobs verloren”
En zoals altijd … de boer, hij ploegde voort. De bedrijven zullen er het beste van maken, maar de aanpassingsfactor zal de werkgelegenheid zijn. In die zin is dit bemiddelingsvoorstel een pyrrusoverwinning: op korte termijn kan men hoge premies bedingen, op lange termijn gaan jobs verloren. Laat ons er dus geen verloren oorlog van maken. Enkel een doortastend competitiviteitspact dat onze loonkostenhandicap afbouwt en zo de werkgelegenheid van ons land naar veilig water loodst, kan soelaas brengen. In het andere geval zal dit land geleidelijk in een competitiviteitscrisis en bijbehorende budgettaire crisis verzeilen ...
