Tijdens de laatste onderhandelingen van 2023 zijn de regeringspartijen tot een akkoord gekomen over een wetsvoorstel van minister van Leefmilieu, Klimaat en Green Deal Zakia Khattabi. Het wetsvoorstel omvat de invoering van een herstelbaarheidsindex die later aangevuld of vervangen kan worden door een bredere levensduurindex. De concrete uitwerking van de wet zal in verschillende koninklijke besluiten worden vastgelegd. In die KB’s zal onder meer worden bepaald welke producten onder het toepassingsgebied vallen en op welke manier de index gecommuniceerd wordt naar de consumenten.
Wat houdt een Belgische herstelbaarheidsindex in?
Eerste en vooral: wat is nu precies een herstelbaarheidsindex? Het is een score van 1 tot 10 (zie afbeelding als voorbeeld) die moet aangeven in hoeverre een product herstelbaar is.
Een hogere score impliceert bijgevolg dat het product makkelijker te herstellen is en een langere levensduur heeft. Die repair index moet de consumenten helpen bij hun aankoopkeuze. De herstelbaarheidsindex wordt berekend op basis van verschillende criteria zoals de demonteerbaarheid, de beschikbaarheid van herstelinformatie en wisselstukken en de prijs van die wisselstukken.
Het wetsontwerp voorziet in de mogelijkheid om de herstelbaarheidsindex later aan te vullen of te vervangen door een bredere levensduurindex. Daarin zouden naast de bovenvermelde criteria ook de robuustheid en de betrouwbaarheid van het product de uiteindelijke score bepalen.
Momenteel is er enkel over het wetsontwerp (na enkele aanpassingen na het advies van de Raad van State) een akkoord gesloten. De precieze uitwerking van de wet zal in verschillende koninklijke besluiten verder moeten worden bepaald. Zo zal er een KB worden opgesteld waarin wordt vastgelegd welke producten onder het toepassingsgebied vallen. Volgens onze laatste informatie zou het gaan om laptops, televisies, wasmachines, grasmaaiers, stofzuigers, hogedrukreinigers en (elektrische) fietsen. In een ander KB worden dan weer de communicatieverplichtingen (voor de retailers naar de consument) uitgewerkt.
Meer impact op EU-niveau
Het wetsontwerp is sterk gebaseerd op de Franse ‘indice de réparabilité’ maar toont toch enkele verschillen. In Frankrijk zal ze vanaf dit jaar bijvoorbeeld al evolueren naar een bredere ‘indice de durabilité’. Het VBO betreurt dat België een nationale repair index invoert met eigen berekeningsmethodes terwijl de EU volop bezig is met nieuwe wetgeving rond ecodesign en herstel. Steeds aangepaste en verschillende labels kunnen immers voor verwarring zorgen bij de consument. Bovendien zal het opleggen van een nationale index onvermijdelijk zorgen voor versnippering van de interne markt en zal het bijkomende kosten en administratieve lasten meebrengen voor ondernemingen.
Willen we een echt verschil maken in de transitie naar duurzamere producten met een betere herstelbaarheid en een langere levensduur, dan moet dat op Europees niveau gebeuren. In het kader van de Green Deal zijn er de ‘EU Energy Labelling’-verordening (die werk maakt van een herstelbaarheidsindex voor smartphones, tablets en laptops), de ‘Green Claims’-richtlijn (voor een betere onderbouwing van groene claims) en de ‘Right to repair’-richtlijn (die de consument een recht tot herstel geeft).
Lees meer artikels over:
