Op maandag 4 maart 2024 werd een voorlopig politiek akkoord bereikt over het verminderen van verpakkingsafval en het duurzaam beheer van verpakkingen, de zogeheten Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR). Met de formele goedkeuring van afgelopen vrijdag werd de trialoog tussen het Europees Parlement, de Commissie en de Raad succesvol afgerond tijdens het Belgisch voorzitterschap. Doel van de PPWR? Via een geharmoniseerde aanpak de transitie naar circulaire verpakkingen volop inzetten. Hoe zal dat concreet gebeuren? We sommen de belangrijkste maatregelen op.
Verbodsmaatregelen voor bepaalde verpakkingen
De PPWR voorziet ten eerste in verschillende maatregelen om bepaalde eenmalige kunststofverpakkingen te verbieden, vooral in de horeca. Zo worden vanaf 2030 eenmalige kunststofverpakkingen van dranken en sauzen, flesjes voor cosmetica en toiletartikelen (zoals shampoo en bodylotion) verboden. Andere wegwerpverpakkingen zoals voor groenten en fruit of individuele verpakkingen voor suiker worden eveneens verboden. Horecazaken moeten ook toelaten dat klanten hun eigen recipiënt voor afhaalmaaltijden meebrengen.
Vanaf 2030 geldt een verbod op voorverpakte fruit en groenten van minder dan 1,5 kilogram, zoals komkommers die nu elk apart in plastic zijn verpakt.
In het akkoord worden verpakkingen die in contact komen met voedsel en die PFAS (de ‘forever chemicals’) bevatten ook verboden indien ze bepaalde concentratiewaarden overschrijden. Dat verbod treedt waarschijnlijk in 2026 in werking.
Meer recyclage en meer hergebruik
De PPWR wil dat alle verpakkingen tegen 2030 recycleerbaar en/of herbruikbaar zijn. Het akkoord voorziet in verschillende recyclagedoelstellingen per soort verpakking en legt ook enkele streefdoelen op voor het gebruik van herbruikbare verpakkingen. Zo komen er bijvoorbeeld bindende doelen voor het hergebruik van verpakkingen van alcoholische en niet-alcoholische dranken. Tot slot zullen bepaalde verpakkingen ook een minimumgehalte gerecycleerde inhoud moeten bevatten.
Op het vlak van recyclage is België alvast koploper in de EU en verschillende recyclagedoelstellingen worden vandaag al gehaald. België zet ook al jaren (sinds 1998!) in op de preventie van verpakkingsafval via de sectorale preventieplannen. Dat maakt het voor ons evenwel moeilijker om de preventiemaatregelen van de PPWR te halen. Het akkoord voorziet immers om het verpakkingsafval tegen 2040 met minstens 15 procent te reduceren in vergelijking met 2018. Dat referentiejaar maakt dat het doel makkelijk haalbaar is voor lidstaten die nog geen inspanningen hebben geleverd terwijl frontrunners als België benadeeld worden.
Nood aan een duidelijk juridisch kader
De PPWR is een uiterst ingewikkeld en technisch dossier. Er zijn veel gedelegeerde handelingen waardoor veel technische aspecten nog moeten worden uitgeklaard. Sommige verpakkingen vallen onder de uitzonderingen, sommige niet. Bepaalde maatregelen kunnen ook verregaande gevolgen hebben voor bestaande UPV-organisaties (uitgebreide producentenverantwoordelijkheid). Wij pleiten ervoor om die juridische onzekerheid zo veel mogelijk te beperken en om de PPWR duidelijk en geharmoniseerd uit te voeren. Het VBO zal samen met zijn leden-sectorfederaties een uitgebreide analyse van de impact van de PPWR maken. Daarbij zullen we extra aandacht besteden aan het verdedigen van de performante UPV-systemen van Fost Plus (voor huishoudelijke verpakkingen) en Valipac (voor bedrijfsmatige verpakkingen). Op die manier willen we ons optimaal voorbereiden, de mogelijke hiaten in de PPWR-wetgeving aankaarten en de transitie naar circulaire verpakkingen stimuleren.
Lees meer artikels over:
