Op dinsdag 5 maart, in de vroege uurtjes, bereikten het Europees Parlement en de Raad een voorlopig akkoord over het ontwerp van verordening (EU) 2022/453 houdende een verbod op met dwangarbeid vervaardigde producten op de markt van de Unie.
Die Europese verordening, die enigszins onder de radar is gebleven bij de besprekingen over de richtlijn inzake passende zorgvuldigheid, zal niettemin een aanzienlijke impact hebben op de activiteiten van onze ondernemingen en voor bijkomende administratieve lasten zorgen.
Waarover gaat het?
De verordening verbiedt het op de EU-markt brengen en het uitvoeren naar derde landen van met dwangarbeid vervaardigde producten. Bij een vermoeden van dwangarbeid in de toeleveringsketen van een product, zullen de bevoegde autoriteiten een onderzoek instellen. Marktdeelnemers zullen vervolgens aanvullende informatie moeten verstrekken aan de autoriteiten. Om de bevoegde autoriteiten te helpen bij hun onderzoek, zullen de gebieden en producten met een verhoogd risico op dwangarbeid in een databank worden opgelijst. De Europese Commissie kan ook buiten Europa controles uitvoeren, indien nodig, met toestemming van het betrokken bedrijf en de betrokken overheid.
Als die autoriteiten op basis van de informatie waarover ze beschikken, vaststellen dat er in om het even welke schakel van de toeleveringsketen sprake was van dwangarbeid, zal zowel het op de Europese markt brengen als het uitvoeren van de betrokken producten worden verboden. In de praktijk zullen die goederen uit de handel moeten worden genomen en weggegeven, gerecycleerd of vernietigd worden.
Wat zijn de gevolgen voor uw onderneming?
De verordening introduceert, door de gelijkenis met de richtlijn inzake passende zorgvuldigheid (CS3D), impliciete verplichtingen met betrekking tot die passende zorgvuldigheid voor alle Europese marktdeelnemers, van micro-ondernemingen tot multinationals. Elke onderneming die producten op de Europese markt brengt, zal dus een traceringssysteem moeten opzetten voor haar hele toeleveringsketen, op basis van het risico op dwangarbeid.
Om de administratieve gevolgen voor ondernemingen tot een minimum te beperken, voorziet de verordening in een risicogebaseerde aanpak. De bevoegde autoriteiten houden in hun onderzoeken rekening met de omvang en de ernst van de vermoedelijke dwangarbeid, de hoeveelheid of het volume van de producten die op de Europese markt worden gebracht, het aandeel betrokken componenten in het eindproduct en de nabijheid van de marktdeelnemers tot de risico’s op dwangarbeid.
Er zullen specifieke ondersteunende hulpmiddelen worden ontwikkeld om kmo’s te helpen aan de toekomstige verordening te voldoen.
Volgende stappen
De vertegenwoordigers van de EU-lidstaten namen de voorgestelde Europese verordening al op 13 maart, in de voormiddag, in Coreper aan. Het Europees Parlement moet het voorlopige akkoord nog definitief goedkeuren.
De lidstaten en marktdeelnemers zullen vervolgens drie jaar de tijd hebben om de nieuwe regels toe te passen. Het verbod zou dus midden 2027 van kracht kunnen worden.
Ons standpunt
Hoewel we het eens zijn met de doelstelling van de verordening, betreuren we dat in het wetgevingsvoorstel geen analyse van de impact op onze ondernemingen is opgenomen. Bovendien is het verband met de toekomstige richtlijn inzake passende zorgvuldigheid (CS3D) niet eenduidig, hoewel beide wettelijke regelingen logischerwijs betrekking zouden hebben op dezelfde vorm van dwangarbeid. De implementatie van de verordening zal complex zijn en voor ondernemingen, die al onder zware administratieve druk staan, bijkomende lasten met zich meebrengen.
De eerste reacties van het compromis wijzen erop dat er in de tekst geen clausule over de remediëring van dwangarbeid of over de omkering van de bewijslast komt, onze twee rode lijnen in dit dossier. We zullen de specifieke bepalingen met betrekking tot het al dan niet remediëren van dwangarbeid, het klachtensysteem en de bewijslast echter grondiger analyseren zodra de tekst openbaar wordt gemaakt.
Lees meer artikels over:
