Op 8 november heeft de Europese Commissie het uitbreidingspakket 2023 goedgekeurd, met een gedetailleerde beoordeling van de stand van zaken en de vooruitgang van de Westelijke Balkanlanden, Turkije en voor het eerst ook Oekraïne, Moldavië en Georgië op hun weg naar toetreding tot de Europese Unie. Het verslag besteedt aandacht aan de uitvoering van fundamentele hervormingen en bevat richtsnoeren over de toekomstige hervormingsprioriteiten. In wat volgt gaan we verder in op de aanbevelingen van de Commissie per land.
De Commissie heeft de Raad aanbevolen toetredingsonderhandelingen te openen met Oekraïne en Moldavië op basis van hun aanzienlijke vooruitgang bij de uitvoering van de stappen van het advies van de Commissie over hun toetredingsaanvraag. Beide landen hebben resultaten geboekt op het vlak van justitiële hervorming, de strijd tegen corruptie en de oligarchische regeringsvorm, en de aanpassing van hun wetgeving aan het Unie-acquis. Georgië heeft het tempo van de hervormingen opgevoerd, met name wat betreft de bescherming van de mensenrechten. Wel dient het volgens de Commissie nog enkele stappen te nemen, vooral inzake de hervorming van de rechterlijke macht en de vorming van een solide politieke consensus tussen de partijen, voor het de status van kandidaat-lidstaat kan krijgen.
De weg naar EU-toetreding verloopt in de Westelijke Balkanlanden op een uiteenlopend tempo. In Montenegro zijn de hervormingen grotendeels tot stilstand gekomen door polarisatie. De Commissie wijst erop dat de vooruitgang in de toetredingsonderhandelingen zal afhangen van de hervormingen die het doorvoert op het gebied van de rechtsstaat. Servië zou volgens de Commissie dan weer extra hervormingen moeten uitvoeren om in overeenstemming te zijn met het Unie-acquis en om de betrekkingen met Kosovo verder te normaliseren. Noord-Macedonië is gevorderd op het gebied van justitie, vrijheid en veiligheid. Hervormingen zijn echter nog nodig, onder meer op het gebied van de rechterlijke macht en het openbaar bestuur. In Albanië moet er nog worden gewerkt aan de vrijheid van meningsuiting, minderhedenkwesties, eigendomsrechten en de rechtsstaat. De Commissie vereist ook verdere inspanningen van Bosnië en Herzegovina, vooral wat betreft de rechtsstaat en justitie, vooraleer de toetredingsonderhandelingen kunnen worden geopend. Kosovo heeft resultaten geboekt op wetgevingsgebied, maar moet nog justitiële hervormingen doorvoeren en de betrekkingen met Servië verder normaliseren.
De toetredingsonderhandelingen met Turkije zijn sinds 2018 stilgevallen overeenkomstig het besluit van de Europese Raad. Het land heeft de toetredingshervormingen slechts in beperkte mate voortgezet, maar is blijven samenwerken met de EU op gebieden van gemeenschappelijk belang zoals terrorismebestrijding, economie, energie, voedselzekerheid, migratie en vervoer. De Commissie beveelt Turkije aan beslissende stappen te zetten om de samenwerking op te voeren bij het voorkomen en opsporen van omzeiling van beperkende maatregelen.
Het is nu aan de Raad om de aanbevelingen van de Commissie in overweging te nemen en besluiten te nemen over de volgende stappen in het uitbreidingsproces.
VBO – Het VBO neemt kennis van deze aanbevelingen van de Europese Commissie. Het pleegt hierover momenteel overleg met zijn lidfederaties. Het is nu echter al duidelijk dat het VBO zal pleiten voor een aanpak die gebaseerd is op de eigen verdiensten van elke kandidaat-lidstaat wat betreft de criteria en vereisten voor een eventuele toetreding tot de EU. Dat is met name nodig om de goede werking van de interne markt te waarborgen. Bovendien is het voor het VBO van essentieel belang dat, vóór gelijk welke uitbreiding, de EU zichzelf hervormt om op een efficiënte manier te kunnen blijven functioneren. Binnen die context zal het VBO er nauwlettend op toezien dat de belangen van middelgrote landen zoals België ook in een uitgebreide EU doeltreffend kunnen worden verdedigd.
Lees meer artikels over:
