WTO-rapport over de toestand van de wereldhandel (2023)

In absolute waarde (USD) groeide de internationale handel in goederen en diensten in 2022 met respectievelijk 12% en 15% tot een recordniveau van 31.000 miljard dollar. Op dit moment is er dus geen sprake van een ‘deglobaliseringsbeweging’. Toch is de handel tussen blokken van onderling samenwerkende landen toegenomen. Dat zet de internationale handelsorde, die in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog werd opgezet op basis van een visie van wereldwijde onderlinge afhankelijkheid van de handel in het belang van de vrede, op losse schroeven, en dreigt de economische relaties terug te katapulteren naar een tijdperk vergelijkbaar met de Koude Oorlog. Volgens de WTO zullen geopolitieke spanningen en risicobeperkende reflexen leiden tot extra kosten als gevolg van de herstructurering van waardeketens, en zal dat ten koste gaan van de winstgevendheid van bedrijven en consumenten. In het bijzonder zien we in de handelsrelaties tussen strategische concurrenten een nieuw element van nationale veiligheid opduiken. Zo hebben de Verenigde Staten bijvoorbeeld een reeks beperkende maatregelen opgelegd op de import en export van technologische goederen van en naar China om de militaire en economische overhand te behouden. De WTO bereidt zich momenteel voor op de dertiende ministeriële conferentie, die in februari 2024 in Abu Dhabi plaatsvindt. Daar zullen de 164 lidstaten zich buigen over existentiële kwesties voor de organisatie, zoals haar toekomstige institutionele hervorming en het oplossen van de impasse bij het Orgaan voor Geschillenbeslechting (Dispute Settlement Body of DSB), in het hart van het internationale handelssysteem. Het VBO pleit daarnaast voor een verlenging van het huidige moratorium op elektronische transmissies, dat die overdrachten vrijwaart van eventuele douanerechten.