Op voorstel van de minister van Werk heeft de regering beslist om in België ‘zones zonder werkloosheid’ in te voeren. Het experiment komt uit Frankrijk, waar het in 2016 werd uitgerold. Onze minister vond het een interessant idee en wilde het naar België brengen, met enkele aanpassingen die, zoals dat gaat bij copycats, de originele versie sterk vervormen.
Het doel is om jobs op maat te creëren voor langdurig werkzoekenden, mensen met een handicap die een vervangingsinkomen ontvangen en leefloners, die op die manier een deel van hun uitkering kunnen combineren met een beroepsinkomen. Het arbeidscontract is gebaseerd op de behoeften, eisen, bekwaamheden en vaardigheden van de uitkeringsgerechtigde. Het is ook de ontvanger die de duur kiest van de prestaties die hij wil leveren.
Om deel te nemen aan het programma moeten bedrijven/werkgevers erkend worden en lokale diensten aanbieden die voorzien in maatschappelijke behoeften waarin (nog) niet is voorzien. We hebben het over sociale kruideniers, horeca op basis van onverkochte producten, naaiateliers, onderhoudswerk, tuinieren …
Het plan van de minister roept een aantal punten van kritiek op, waaronder de volgende:
- De activering en re-integratie van (al dan niet langdurig) werkzoekenden is een gewestelijke bevoegdheid, de gewesten hebben de afgelopen jaren dan ook een aantal regelingen ontwikkeld om werkzoekenden te ondersteunen. Moeten we een federale laag toevoegen aan de bestaande regelingen? Zou het niet beter zijn om de tijd te nemen om die te beoordelen voor we er een zoveelste laag aan toevoegen? Uit de uitgebreide en objectieve verslagen van het Rekenhof over een aantal van die regelingen en over de werking van de gewestelijke diensten voor arbeidsbemiddeling kunnen veel lessen worden getrokken.
- Ten tweede zou het interessant zijn geweest als de minister de tijd had genomen om de verschillende analyses en kritieken van het Franse experiment door te nemen. De werkelijke kosten voor de maatschappij van het implementeren van dit soort contract is een van de valkuilen die door de Franse Algemene Inspectie van Financiën werd aangehaald.
- Ten derde wil de minister een hybride juridisch statuut creëren, waarbij de arbeidsovereenkomst van de werkzoekenden in kwestie “lijkt” op een arbeidsovereenkomst, zonder afhankelijk te zijn van het toepasselijke wettelijke kader, door bepaalde aspecten van dat kader af te zwakken en ‘à la carte’ de wettelijke stelsels te kiezen die op die werknemers van toepassing zullen zijn.
- Tot slot, hoe zal die nieuwe regeling een brug slaan naar de ‘reguliere’ arbeidsmarkt, aangezien ze daar niet voor bedoeld is? De aangeworven werknemers mogen dan wel recht hebben op 10 dagen opleiding per jaar, maar dat maakt geen deel uit van een loopbaantraject dat hen in staat stelt gerichte vaardigheden te verwerven die naar andere jobs kunnen worden overgedragen. Er is nergens sprake van een springplank naar duurzame tewerkstelling. De regeling heeft meer weg van een aanvullend inkomen voor uitkeringsgerechtigden.
De werkgelegenheidsgraad in België bedraagt 72%, met grote verschillen tussen de gewesten: 65,2% in Wallonië, 65,6% in Brussel en 77% in Vlaanderen. De inactiviteitsgraad bedraagt 23,9%. Er zijn zeker groepen die ver van de arbeidsmarkt af staan en die speciale ondersteuning nodig hebben. Het VBO vindt het dringend nodig om de kwaliteit en efficiëntie van arbeidsbemiddelingsdiensten te verbeteren om ervoor te zorgen dat werkzoekenden en inactieven zo snel mogelijk terugkeren naar het traditionele arbeidscircuit.
In dat opzicht is een investering door de overheid in een coherent beleid van
(re-)integratie op de arbeidsmarkt, gebaseerd op geïndividualiseerde ondersteuning van werkzoekenden op basis van hun feitelijke inzetbaarheid, een duurzamer antwoord dan flauwe afkooksels van zeer gerichte experimenten zoals die in Frankrijk.
Lees meer artikels over:
