Om de 80% tewerkstellingsgraad te halen, moeten we het debat durven verbreden
Op 21 september 2023 organiseerden vice-eersteminister en minister van Economie en Werk Pierre-Yves Dermagne en staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit Marie-Colline Leroy, de derde jaarlijkse werkgelegenheidsconferentie. Dit jaar was het centrale thema de arbeidsmarktparticipatie van vrouwen. Het VBO nam deel aan die conferentie en zag dat er nog heel wat verbeteringen mogelijk zijn. Tegelijk stelt het de ambitie van die jaarlijkse conferentie in vraag. Het betreurt dat het debat niet werd verbreed naar de grotere pijnpunten en structurele drempels van onze arbeidsmarkt vandaag.
Kloof verkleint maar extra aandacht is nodig
Uit analyses van de Hoge Raad voor de Werkgelegenheid van januari 2023 blijkt dat de werkzaamheidsgraad van vrouwen de afgelopen decennia sterk is gestegen, waardoor het verschil tussen de werkzaamheidgraad van mannen en vrouwen drie keer kleiner werd. Het verschil bedraagt nu iets minder dan 8 procentpunten (68,1% tegenover 75,7% in 2022).
De arbeidsmarkt is echter nog steeds sterk gesegmenteerd. Vrouwen werken over het algemeen vaker in bepaalde sectoren (persoonlijke dienstverlening, gezondheidszorg en onderwijs) en dat heeft vaak te maken met andere (oorspronkelijke) studiekeuzes. Vrouwen werken ook vaker deeltijds dan mannen. De gezinsstructuur beïnvloedt hun participatie. We stellen ook vast dat vrouwen over het algemeen meer uren besteden aan onbetaald werk (huishoudelijke taken, opvoeding van de kinderen enz.).
Aanbevelingen
Om de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt verder te vergroten, formuleert het VBO aanbevelingen op verschillende gebieden. Zo moet de participatie van meisjes in onderwijsgebieden zoals wetenschap, technologie, techniek en wiskunde verder worden gestimuleerd. Het omgekeerde geldt voor jongens. Het verschil begint immers lang voor het betreden van de professionele wereld. Zo moeten mogelijke stereotypen binnen beroepen worden vermeden door meer stages en uitwisselingsmomenten tussen ondernemingen en het onderwijs. Ook andere sectoren kennen vandaag grote knelpunten en vereisen gerichte inspanningen om meer mensen aan te trekken.
Ook moet er worden ingezet op een hervorming van de talrijke verlofstelsels. We moeten meer bepaald evolueren naar een gendergelijke opname van de verloven. Daarnaast moeten we de volle arbeidsmarktparticipatie van vrouwen blijven ondersteunen en een gelijkere verdeling van betaald en onbetaald werk tussen mannen en vrouwen bewerkstelligen. Er moet ook voor voldoende, toegankelijke en betaalbare kinderopvang van goede kwaliteit worden gezorgd om het evenwicht tussen werk- en privéleven te verbeteren.
Ambitie en focus van de werkgelegenheidsconferentie blijven te beperkt
Tijdens de conferentie kregen de sociale partners eveneens de kans om een sectorinitiatief te presenteren dat vandaag reeds inzet op de participatie van vrouwen in hun sector. Zo werden het project ‘Femmes et Construction’ van de bouwsector, en ‘Wo.Men in Finance’ van Febelfin, voorgesteld als best practices. Daarnaast nam ook Agoria, dat heel wat expertise heeft met ‘Women in Tech’, samen met Unisoc en het VBO deel aan het panel.
Ambitie werkgelegenheidsconferenties blijven te beperkt
Tot slot, betreurt het VBO dat net zoals de voorgaande edities de ambitie en de focus van de werkgelegenheidsconferentie te beperkt blijven. De focus op arbeidsmarktparticipatie van vrouwen kan en moet beter, maar volstaat niet om ons tegen 2030 naar de hoognodige tewerkstellingsgraad van 80% te brengen. We moeten daartoe een breder debat durven voeren over de gehele loopbaan, de activering van het gehele arbeidspotentieel en de uitdagingen van de arbeidsmarkt met het oog op de evoluties in de economie en samenleving.
Lees op deze website ook de analyse van de Europese sociale partners: De inactiviteitsgraad in Europa terugdringen: wat werkt?
