België zet de Europese SUP-richtlijn om: start van een circulair gebruik van kunststofverpakkingen?
De Europese Unie wil het aandeel kunststofvoorwerpen in de maritieme wateren sterk verminderen. Het VBO schaart zich achter die doelstelling en wil samenwerken om een volledige circulaire economie van verpakkingen in het algemeen en kunststof in het bijzonder te kunnen realiseren.
Het is de ambitie van de Europese Commissie om duidelijker te identificeren welke economische activiteiten ecologisch duurzaam zijn. Daarnaast wil de Europese Commissie ook dat enerzijds de financiële wereld transparanter is over de investeringswijze van haar middelen en anderzijds de ondernemingen aangeven hoeveel omzet ze halen uit ecologisch duurzame activiteiten.
Met de ‘Single Use Plastics’-richtlijn (SUP) zijn de EU-lidstaten verplicht om bepaalde maatregelen te nemen in de vorm van bijvoorbeeld verboden of verplichtingen. Zo is er vanaf 3 juli 2021 een verbod op bepaalde wegwerpproducten zoals plastic wattenstaafjes, plastic bordjes, plastic bestek, plastic roerstaafjes en rietjes, voedsel- en drankverpakkingen (incl. drinkbekers) uit piepschuim en op plastic ballonstokken. Eveneens worden lidstaten aangespoord om vanaf 2022 maatregelen te nemen die een consumptievermindering van bepaalde SUP-producten aantonen. Ten slotte wil de richtlijn het aandeel gerecycleerd materiaal in nieuwe kunststofproducten verhogen. Zo moeten petflessen vanaf 2025 voor minstens 25% uit gerecycleerde kunststoffen bestaan. In 2030 moet dat minstens 30% zijn.
Midden januari werd het Koninklijk Besluit betreffende producten voor eenmalig gebruik en de bevordering van herbruikbare producten gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dat KB zet de SUP-richtlijn om in Belgische wetgeving. Het VBO steunt de vrijwel letterlijke omzetting van de richtlijn. De bevoegde minister heeft ook duidelijk gemaakt dat ze deze discussie wil verdiepen en verdere maatregelen wil nemen. Het VBO stuurt aan op een wetenschappelijke benadering voor deze complexe materie. Bepaalde alternatieven scoren soms slechter op het vlak van milieu dan bijvoorbeeld kunststofverpakkingen die wel herbruikbaar en recycleerbaar zijn (indien ze goed opgehaald en gesorteerd worden).
Bovendien komt daar voor België nog de ingewikkelde realiteit van de bevoegdheidsverdeling bovenop. De omzetting van de richtlijn omvat gemengde bevoegdheden, zowel federaal (productnormen, verbod om producten op de markt te brengen), regionaal (regels voor het gebruik van bepaalde producten en UPV-wetgeving) als lokaal (afval). Afstemming en coördinatie tussen de verschillende wetgevende initiatieven zal dus cruciaal zijn voor een correcte en ambitieuze omzetting van de SUP-richtlijn. Enkel via overleg met de betrokken sectoren kunnen we met een open blik naar oplossingen kijken die winstgevend zijn zowel voor het milieu als voor de bedrijfswereld.
